Η Λαμία είναι πρωτεύουσα της Ρούμελης και έχει 45.000 κατοίκους, κατέχει την θέση της αρχαίας ομώνυμης Φθιωτικής πόλης. Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα πότε ακριβώς χτίστηκε, παρ’όλα ταύτα, η γνωστοποίησή της έγινε εξ’αιτίας του σεισμού που έγινε το 424 π.Χ. Όσον αφορά το όνομά της δεν το δανείστηκε από τον ιδρυτή ή την ιδρύτρια της αλλά πρόκειται για αναγραμματισμό της λέξης Μαλία, ονομασία που έφερε η γύρω περιοχή. Ανήκε διαδοχικά στους αρχαίους Φθιώτες και τους Μαλιείς. Φαίνεται, πάντως, ότι για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα η Λαμία εξαρτιόταν από τους βορειότερους Θεσσαλούς δηλαδή τους Αχαιούς Φθιώτες, ενώ μετά το 344 π.Χ. περιέρχεται στους Μακεδόνες. Κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 η πόλη ήταν κέντρο πολλών πολεμικών επιχειρήσεων και εδώ γνώρισε μαρτυρικό θάνατο ο ήρωας της Αλαμάνας, Αθανάσιος Διάκος.
Η Λαμία είναι μια πόλη γεμάτη από Ιστορία αλλά και όμορφες τοποθεσίες. Τα μνημεία και οι ξακουστές τοποθεσίες εξιστορούν την Ιστορία αυτής της πόλης, ενώ οι φυσικές της τοποθεσίες αναδεικνύουν την ομορφιά της. ’Εχει 4 πλατείες που συνδέονται μεταξύ τους: Η κεντρική πλατεία που ονομάζεται Πάρκου όπου εκεί υπάρχει το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη που απεικονίζει έναν εύζωνα του Βαλκανικού Πολέμου, την πλατεία Διάκου όπου σε αυτή έχει στηθεί ο ανδριάντας του Αθανασίου Διάκου( το έτος 1903 και είναι έργο του καλλιτέχνη Γιάννη Καρακατσάνη),την πλατεία Λαού στην οποία έχει φτιαχτεί το άγαλμα του 'Αρη Βελουχιώτη και τέλος η πλατεία Ελευθερίας όπου εκεί υπάρχει το κτίριο της Νομαρχίας και το Δημαρχείο. Επίσης υπάρχει το Μεσαιωνικό Κάστρο που δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της πόλης είναι σένα βραχώδη λόφο, με πανοραμική θέα στη γραφική κοιλάδα του Σπερχειού, τις κορυφές της Οίτης, του Καλλιδρόμου, της μυθικής Όθρυος, του Παρνασσού, της Γκιώνας και του Μαλιακού Κόλπου. Στη καλοδιατηρημένη τειχοποιία του είναι αποτυπωμένη η ιστορική συνέχεια από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα στο χώρο του Κάστρου εδρεύει το Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας. Όσον αφορά την φυσική ομορφία υπάρχουν μερικές ζωτικής σημασίας τοποθεσίες που περιλαμβάνουν τον καταπράσινο λόφο του Αγίου-Λουκά με το ομώνυμο εκκλησάκι και το υπέροχο αλσύλλιο στο οποίο υπάρχει το τουριστικό περίπτερο με την μαγευτική θέα της Οίτης, της Κοιλάδας του Σπερχειού και του Μαλιακού Κόλπου.
Στην συνέχεια το Δέλτα του Σπερχειού ποταμού που βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νομού Φθιώτιδας ,το οποίο εκτείνεται ανατολικά της Ν.Ε.Ο Αθηνών - Λαμίας και συγκεκριμένα ανατολικά των κοινοτήτων Ροδίτσας, Ανθήλης, Μεγ. Βρύσης και Β.Α,των κοινοτήτων Δαμάστας, Θερμοπυλών και Αγ. Τριάδας. Ο Σπερχειός ποταμός πηγάζει από τον Τυμφρηστό από τα 2.327μ και ύστερα από διαδρομή 82,5μ χύνεται στο Μαλιακό κόλπο όπου σχηματίζεται το Δέλτα του. Η έκταση του ήταν παλαιότερα θάλασσα που βαθμιαία οπισθοχώρησε λόγω των προσχώσεων του ποταμού. Επίσης μεγάλη σημασία για την περιοχή του Δέλτα είναι η επίδραση των θαλάσσιων νερών. Λόγω της μικρής κλίσης που παρουσιάζει η περιοχή προς τη θάλασσα η ροή των νερών του ποταμού είναι ήρεμη και σε περίπτωση πλημμύρας τα θαλάσσια νερά εισδύουν στην κοίτη και εισχωρούν αρκετά μέσα στη ξηρά κατακλύζοντας μεγάλα εδαφικά τμήματα. Τέλος έχουμε τις πηγές που κυριαρχούν στην είσοδο του χωριού της Αγ. Παρασκευής και διαμορφώνουν ένα αξιόλογο υδροβιότοπο όπου ζει το μοναδικό στο κόσμο αρχέγονο είδος ψαριού ο «Ελληνοπυγόστεος». Για κάθε άνθρωπο η πόλη του αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του έτσι και για μένα ισχύει αυτό, διότι συνδυάζει ιστορικά μνημεία και περιβαλλοντολογικούς προορισμούς από κάθε άποψη.
Κοντοβά Ιουστίνη & Μπομπότα Σταυρούλα, Α' Γυμνασίου
Σύμφωνα με την παράδοση, η πόλη χτίστηκε από τον Λάμο (ή Λάμιο), που ήταν γιος του Ηρακλή ή τη Λαμία, που ήταν θυγατέρα του Ποσειδώνα και βασίλισσα της Τραχίνας. Ορθότερη μάλλον είναι η άποψη ότι η πόλη δεν πήρε το όνομά της από τον ιδρυτή (ή την ιδρύτρια της) αλλά ότι πρόκειται για αναγραμματισμό της λέξης Μαλία, ονομασία που έφερε η γύρω περιοχή. Ανήκε διαδοχικά στους αρχαίους Φθιώτες και τους Μαλιείς. Φαίνεται, πάντως, ότι για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα η Λαμία εξαρτιόταν από τους βορειότερους Θεσσαλούς δηλαδή τους Αχαιούς Φθιώτες, ενώ μετά το 344 π.Χ. περιέρχεται στους Μακεδόνες.
Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι Έλληνες, πρωτοστατούντων των Αθηναίων, εξεγέρθηκαν κατά των Μακεδονικών φρουρών ζητώντας την ανεξαρτησία τους. Στις αθηναϊκές πρεσβείες που στάλθηκαν στην σημερινή περιοχή της Φθιώτιδας, απάντησαν πρόθυμα οι Οιταοί (πλην Ηρακλειωτών), οι Αχαιοί της Φθιώτιδας (πλην Θηβαίων - του σημερινού νομού Μαγνησίας), οι Μαλιείς (πλην Λαμιέων), οι Λοκροί, οι Αινιάνες. Ο διάδοχος του Αλεξάνδρου στη Μακεδονία, Αντίπατρος, πέρασε στη Θεσσαλία, με 13.000 πεζούς και 600 ιππείς. Ύστερα από ήττα του σε μάχη που, πιθανόν, δόθηκε στην Ηράκλεια του Σπερχειού, κλείστηκε στην φιλική του Λαμία που έδωσε, έτσι, το όνομά της στον πόλεμο (Λαμιακός Πόλεμος 323-322 π.Χ.). Οι Αθηναίοι τον πολιόρκησαν εκεί μέχρι τον θάνατό του στρατηγού τους Λεωσθένη και την άφιξη, στην Θεσσαλία, Μακεδονικού στρατού 21.000 ανδρών.
Το 302 π.Χ., ο Δημήτριος Πολιορκητής θα την ελευθερώσει από την μακεδονική ηγεμονία και θα τιμηθεί από την πόλη με την κοπή νομισμάτων. Και μέχρι να υποταχθεί στους Ρωμαίους η πόλη θα δεχθεί την Θεσσαλική επίδραση και θα γίνει μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας.
Ο επόμενος αιώνας είναι εποχή μεγάλης ακμής για την πόλη, πράγμα που καταδεικνύεται από τα νομίσματά της. Όμως το 190 π.Χ., μετά από μακρά πολιορκία, κυριεύεται από τους Ρωμαίους, οι οποίοι την κατέστρεψαν. Με την διοικητική μεταρρύθμιση του Αυγούστου, η Λαμία ενώθηκε, το 27 π.Χ., μετά την Θεσσαλία και η νέα χώρα ονομάστηκε Φθιώτις.
Τον όγδοο αιώνα, η πόλη αναφέρεται ως έδρα επισκόπου και το 869 μ.Χ. αναφέρεται με το νέο όνομα Ζητούνιον. Κοντά στη Λαμία έγινε η περίφημη μάχη του Σπερχειού (995 μ.Χ.), κατά την οποία ο Βυζαντινός στρατός υπό τον Νικηφόρο Ουρανό, κατέστρεψε τους Βουλγάρους του Σαμουήλ εξανεμίζοντας τις βλέψεις του στην Ελλάδα.
Με την τέταρτη Σταυροφορία (1204) και την Φραγκική κατάκτηση της Ελλάδας, το Ζητούνι υπάγεται στο βασίλειο της Θεσσαλονίκης και δίνεται ως το τιμάριο στο θρησκευτικό τάγμα των ιπποτών του Ναού της Ιερουσαλήμ. Το όνομα της πόλης εκγαλλίζεται σε Giton και, με την διάλυση του τάγματος, υπάγεται στο Δουκάτο των Αθηνών για να καταλυθεί, στην συνέχεια, από τους Καταλανούς που την κρατούν μέχρι το τέλος σχεδόν, του 14ου αιώνα. Το ισπανικό της όνομα είναι EL Cito και θα ξαναπεράσει στην Βυζαντινή κυριαρχία πριν καταλυθεί από τους Τούρκους και ονομαστεί από αυτούς Ιζντίν.
Την Άνοιξη του 1458 πέρασε από το Ζητούνι, με προορισμό την Πελοπόννησο, ο Σουλτάνος ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής, ενώ από τους περιηγητές που επισκέφτηκαν την πόλη, ονομαστός είναι ο Εβλιά Τσελεμπί. Στη διάρκεια του Τουρκοενετικού πολέμου (1690-1718) οι κάτοικοι του Ζητουνίου και της περιοχής γνώρισαν πολλές ταλαιπωρίες.
Στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 η πόλη ήταν κέντρο πολλών πολεμικών επιχειρήσεων και εδώ γνώρισε μαρτυρικό θάνατο ο ήρωας της Αλαμάνας, Αθανάσιος Διάκος.
Μετά το τέλος του πολέμου και έπειτα από διπλωματικό αγώνα, η πόλη επιδικάστηκε στους Έλληνες και οι Τούρκοι εγκατέλειψαν το Ζητούνι στις 28 Μαρτίου 1833, αφήνοντας σε αυτήν μόνο 24 ελληνικές οικογένειες. Για 50 χρόνια η Λαμία, που στα 1836 ξαναπήρε την παλιά της ονομασία, θα είναι μια ακριτική πόλη.
Στα 1866 ιδρύεται το Γυμνάσιο και την επόμενη χρονιά το Τουρκικό Προξενείο. Η πόλη αποκτά τελωνείο, νοσοκομείο και γίνεται ένα διοικητικό και πνευματικό ελληνικό ακριτικό κέντρο, στο οποίο φτάνουν Έλληνες από τις υπόδουλες περιοχές για να φοιτήσουν στο γυμνάσιο ή για να γλιτώσουν τις διώξεις των Τούρκων.
Ιδρύονται τυπογραφεία και τυπώνονται τα πρώτα βιβλία (1837), και εκδίδονται εφημερίδες (1856). Η εδώ εγκατάσταση πολλών αγωνιστών του 1821 δημιούργησε μια αντιοθωνική εστία με αποκορύφωμα το 1862, όταν με την έξωση του Όθωνα, στη Λαμία καταργήθηκε το κράτος και διοικούσε την πόλη Επαναστατική Επιτροπή.
Στα 1856 ιδρύεται το φθινοπωρινό παζάρι της πόλης και στα 1860 το πρώτο πιστωτικό ίδρυμα. Το εμπόριο γνωρίζει άνθηση και η Λαμία είναι έδρα Επισκοπής, Νομαρχίας, Δημαρχίας.
Η προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα (1881) ήταν καθοριστική για τη Λαμία, αφού έπαψε, έτσι να είναι ακριτική πόλη αν και στον άτυχο πόλεμο του 1897 διέτρεξε άμεσο κίνδυνο να καταλυθεί από τους Τούρκους.
Το 1900 ιδρύεται η "Συνεταιριστική Τράπεζα Λαμίας", η πρώτη συνεταιριστική τράπεζα στον ελλαδικό χώρο και από το 1911 αποκτά εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και ηλεκτροφωτίζεται. Ο εθνικός διχασμός δεν άφησε ανεπηρέαστη τη Λαμία: Στις 2 Φεβρουαρίου 1918, κατά την επιστράτευση του 2ου Συντάγματος Πεζικού Λαμίας εκδηλώθηκε στάση κατά της κυβέρνησης Βενιζέλου, η οποία κατεστάλη από Σύνταγμα Κρητών και οδήγησε στην εκτέλεση επτά πρωταιτίων.
Σήμερα η πόλη παρουσιάζει μια πληθυσμιακή έκρηξη αφού η Κατοχή και, κυρίως, Εμφύλιος Πόλεμος συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη της αστυφιλίας με όλες της τις επιπτώσεις. Για παράδειγμα, ο πληθυσμός της πόλης ήταν, το 1910 9.500 κάτοικοι. Ογδόντα χρόνια αργότερα έφτασε τους 45.000 κατοίκους.
Η Λαμία είναι μια πόλη γεμάτη από Ιστορία αλλά και όμορφες τοποθεσίες που θα γοητεύσουν τον επισκέπτη. Τα μνημεία οι Εκκλησιές κα οι Ιστορικές τοποθεσίες εξιστορούν την Ιστορία αυτής της πόλης, ενώ οι φυσικές της τοποθεσίες αναδεικνύουν μια όμορφη πόλη. Στη σελίδα αυτή αναφέρονται τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης μας τα οποία κάθε επισκέπτης πρέπει να δει.
Ιστορικές Τοποθεσίες
Κάστρο Λαμίας (Ακρολαμία)
Μεσαιωνικό. Δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της πόλης σ’ ένα βραχώδη λόφο, με πανοραμική θέα στη γραφική κοιλάδα του Σπερχειού, τις κορυφές της Οίτης, του Καλλιδρόμου, της μυθικής Όθρυος, του Παρνασσού, της Γκιώνας και του Μαλιακού Κόλπου. Στη καλοδιατηρημένη τειχοποιία του είναι αποτυπωμένη η ιστορική συνέχεια από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα στο χώρο του Κάστρου εδρεύει το Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας, η ΙΔ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και Συνεδριακό Κέντρο.
Αλαμάνα
Εδώ είναι ο τόπος όπου ο Αθανάσιος Διάκος με τα παλικάρια του έπεσαν ηρωικά στις τουρκικές ορδές του Ομέρ Βρυώνη, στις 22 Απριλίου 1822 στη γέφυρα που φέρει το όνομά του. Την επόμενη μέρα ο Αθανάσιος Διάκος τραυματισμένος θα μεταφερθεί στη Λαμία όπου θα βρει μαρτυρικό θάνατο. Επί της Εθνικής Οδού υπάρχει και το μνημείο του Διάκου προς τιμήν της μάχης της Αλαμάνας.
Θερμοπύλες
Εδώ το 480 π.χ. ο Σπαρτιάτης Βασιλιάς Λεωνίδας με τους 300 στρατιώτες μαζί με 700 Θεσπιείς και 80 Μηκυναίους απέκρουσε τον Πέρση Βασιλιά Ξέρξη κατά την εκστρατεία του στην Ελλάδα, πέφτοντας ηρωικά και κατέστησε τον τόπο αυτό Παγκόσμιο Προσκύνημα. Ο ανδριάντας του Λεωνίδα και το μνημείο των πεσόντων Θεσπιέων θυμίζουν την Τιτάνια εκείνη μάχη.
Αρχαία Ανθήλη
Βρισκόταν κοντά στην περιοχή των Θερμοπυλών και αποτελούσε την έδρα της πρώτης μορφής ένωσης των αρχαίων ελληνικών Λαών, την Αμφικτιονία. Η αρχαιότατη εκείνη Αμφικτιονία, υπήρξε η θρησκευτική οργάνωση που αναπτύχθηκε γύρω από το ιερό της Πυλαίας Δήμητρος Αμφικτιονίδος, μετά από συγχώνευση τριών μικρότερων ενώσεων, των Τεμπών, της Ανθήλης και των Δελφών. Ήταν η πρώτη φορά που γειτονικοί, ανεξάρτητοι λαοί, ανήκαν σ' ένα ευρύτερο σύνολο. Μέσα σ' αυτό όλοι είχαν τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια δικαιώματα, οι νόμοι ήταν κοινοί και το ίδιο και οι στόχοι. Το σύνολο λοιπόν διέπει μία νομοτέλεια, που καλλιέργησε την κοινή συνείδηση, για να γίνει η Πυλαία ή η Πυλαϊκή Αμφικτιονία, μία ισχυρή πολιτική ομοσπονδία, που συνδέεται με το μύθο της αρχής των Ελλήνων. Ο μύθος θέλει ιδρυτή της πρώτης Αμφικτιονίας, της Πυλαίας, τον Αμφικτύωνα, το γιο του Δευκαλίωνα και της Πυρράς, του μυθικού ζεύγους που επέζησε στον κατακλυσμό που έστειλε ο Δίας για να αφανίσει το υβριστικό γένος των ανθρώπων.
Μνημεία
'Αγαλμα 'Αρη Βελουχιώτη
Στις 18 Οκτωβρίου 1944, ο 'Άρης Βελουχιώτης μπαίνει θριαμβευτικά στη πόλη στην οποία γεννήθηκε την πόλη της Λαμίας και γίνετε δεκτός με ενθουσιασμό και παλλαϊκή συμμετοχή. Ήταν το επισφράγισμα της προσφοράς του Αρχηγού του ΕΛ.Α.Σ. και των συναγωνιστών του, στη μάχη ενάντια στον Γερμανικό Φασισμό. Το άγαλμα του βρίσκετε στη Πλατεία Λαού.
'Αγαλμα Αθανασίου Διάκου
Στις 23 Απριλίου 1821 η γη της Λαμίας ποτίστηκε από το αίμα του ήρωα της Επανάστασης Αθανασίου Διάκου που έπεσε στα χέρια των Τούρκων μετά την μάχη της Αλαμάνας τον οποίο και εκτέλεσαν με μαρτυρικό θάνατο. Μεγάλης ιστορικής και Εθνικής αξίας είναι ο ανδριάντας του Αθανασίου Διάκου πού στήθηκε στην πλατεία Διάκου το έτος 1903 και είναι έργο του καλλιτέχνη Γιάννη Καρακατσάνη.
Κενοτάφιο Αθανασίου Διάκου
'Αλλη μία θέση μνήμης του μεγάλου ήρωα του Αγώνα. Επί της οδού Καλύβα Μπακογιάννη της πόλεως της Λαμίας μεταξύ της πλατείας Λαού και της οδού Ροζάκη Αγγελή αριστερά καθώς κατευθύνεται κανείς προς την οδό Ροζάκη ευρίσκεται εντός μικρού οικοπεδικού χώρου το ηρώο - κενοτάφιο του ήρωα της Αλαμάνας Αθανασίου Διάκου στο σημείο ακριβώς όπου έγινε το μαρτύριό του. Το 1886 με πρόταση του Ταγματάρχου Ρούβαλη και αργότερα (1889) με ενέργειες του Δημάρχου Λαμιέων Σκληβανιώτου κατασκευάστηκε το κενοτάφιο αυτό σε ανάμνηση της τραγικής θυσίας του Αθανασίου Διάκου. Είναι ένας Γολγοθάς, δηλαδή συσσώρευση μεγάλων λίθων πού έχει στην κορυφή του μαρμάρινο Σταυρό τον οποίο περιβάλλουν φύλλα δάφνης. Στην πρόσοψη του Γολγοθά υπάρχει η επιγραφή:
«Ούτος ο τόπος ένθα τήν 23ην Απριλίου 1821 υπό των Τούρκων ανασκολοπισθείς εμαρτύρησευπέρ Πίστεως και Ελευθερίας ο Αθανάσιος Διάκος.»
Σε άλλη πλάκα πού τοποθετήθηκε το 1930 με την συμπλήρωση 100 χρόνων ελεύθερης Λαμίας, ο ποιητής Κωστής Παλαμάς έγραψε τούς ακόλουθους στίχους:
«Και των ηρώων καύχημα στην δόξα του ΚυρίουΘανάση Διάκο σ΄ έφερεν ο δαρμός του μαρτυρίου,και ενώ σου σπάραζε κακή φωτιά το τίμιο σώματραγούδι αγγελικό φιλί σου μύρωνε το στόμα.»
Πίσω ακριβώς από το μνημείο επί υψηλού τοίχου εντός κόγχης υπάρχει η προτομή του Αθανασίου Διάκου. Επίσης η είσοδος είναι μαρμάρινη με δύο πυρσούς σε κάθε κολώνα λεπτής τέχνης.
Μνημείο Καμηλόβρυσης
Στο δρόμο προς Δομοκό βρίσκετε το μνημείο της Καμηλόβρυσης. Στο σημείο αυτό το 1897 σταμάτησαν την προέλασή τους οι Τούρκοι στον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Μνημείο 'Αγνωστου Στρατιώτη
Ο Εύζωνας που βρίσκετε στη πλατεία Πάρκου στο Κέντρο της πόλης μνημείο στον 'Αγνωστο Στρατιώτη του Βαλκανικού Πολέμου.
Μνημείο Εθνικής Αντίστασης
Μνημείο αφιερωμένο στην εθνική αντίσταση και τον 'Αρη Βελουχιώτη και την είσοδό του στην πόλη της Λαμίας. Βρίσκετε απέναντι από το στρατόπεδο του ΚΕΥΠ.
Ιεροί Ναοί - Μονές
Ι. Μ. Αντίνιτσας
Χτισμένη στη πλαγιά της Όθρυος καταστράφηκε το 1944 από τις κατοχικές δυνάμεις για να ανοικοδομηθεί αρκετά χρόνια αργότερα. Ήταν αθωνικού τύπου τετρακιόνιος σταυροειδής με τρούλο. Σύμφωνα με τους μελετητές το καθολικό του ήταν σπάνιας ομορφιάς. Διασώθηκε η εικόνα της Παναγίας που θεωρείτε θαυματουργή. Κατά την επανάσταση του ’21 η μονή έλαβε ενεργό μέρος και αποτέλεσε κέντρο αντίστασης και ορμητήριο των αγωνιστών.
Ι. Ν. Παναγίας Δέσποινας
Μεταγενέστερη Τρίκλιτος Βασιλική που χτίστηκε πάνω σε αρχαιότερη εκκλησία. Η άποψη αυτή στηρίζεται στην ύπαρξη αρχιτεκτονικών λειψάνων κορινθιακού κυανόκρανου και βυζαντινού θωρακίου που βρίσκονται σήμερα στη νοτιοανατολική αυλή της. Με αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Από βυζαντινή επιγραφή που σώζεται πληροφορούμαστε ότι φιλοτεχνήθηκε το 18 αιώνα.
Ι. Ν. Ευαγγελισμού
Ο Μητροπολιτικός Ναός της Φθιώτιδας που βρίσκετε στη καρδιά της πόλης της Λαμίας. Ιστορικό Εκκλησιαστικό Μνημείο όχι τόσο από πλευράς αρχαιότητας αλλά από πλευράς ιστορικής παρουσίας και διαφυλάξεως κειμηλίων πού έχουν σχέση με ολόκληρη τη Μητρόπολη Φθιώτιδος δύναται να χαρακτηρισθεί ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας. Ο Ναός αυτός είναι το κέντρο και η καρδιά της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος και έζησε όλα τα μεγάλα Εκκλησιαστικά, κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά και εθνικά γεγονότα της περιοχής. Είναι τρίκλιτη Βασιλική με τρούλο με νεοκλασικά στοιχεία, με καλλιμάρμαρο νάρθηκα και κωδωνοστάσια πού θεμελιώθηκε το 1861 από τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος Καλλίνικο Καστόρχη (1852 - 1877) και εγκαινιάσθηκε το 1915 από τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος Ιάκωβο Παπαϊωάννου (1914 - 1932). Στη συλλογή του και στα Αρχεία του υπάρχουν πολλές εικόνες του 19ου μ.Χ. αιώνα και ενδιαφέροντα βιβλία τα οποία αναφέρονται στη ζωή της πόλεως της Λαμίας και στα κοινωνικά της γεγονότα. Το έτος 1985 μετά την καταστροφή πού υπέστη από τούς σεισμούς του 1981 ανακαινίσθηκε και σήμερα αποτελεί το κόσμημα της πόλης της Λαμίας. Εσωτερικά κοσμείται από ωραία μωσαϊκά του δαπέδου και δύο των προσκυνηταρίων Χριστού και Παναγίας έργα Θεοδώρου Μώρη. Το τέμπλο, ο Αρχιερατικός θρόνος, το Σύνθρονο, το παγκάρι, τα προσκυνητάρια, τα αναλόγια, τα στασίδια είναι όλα ξυλόγλυπτα, εκτός του άμβωνος πού είναι από μάρμαρο και διατηρήθηκε για λόγους ιστορικούς, αφού σ’ αυτόν κήρυξε πλειστάκις ο τότε Ιεροκήρυκας της Φθιώτιδος Μητροπολίτης άγιος Νεκτάριος Κεφαλάς (1893). Οι ιερές εικόνες της Αγίας Παρασκευής επί του προσκυνηταρίου και του Ευαγγελισμού είναι πολύ παλιές προερχόμενες από άλλο ναό της περιοχής. Ο ναός είναι κατάγραφος και ιστορήθηκε από τον αγιογράφο Νικόλαο Ρίζο.
Ι. Ν. Αγ. Λουκά
Μέσα στο καταπράσινο δασύλλιο υπάρχει το εκκλησάκι του Αγ. Λουκά, πολιούχου της πόλης της Λαμίας. Μικρός ναός σταυροειδής χωρίς τρούλο που χτίστηκε ως ξωκλήσι το 1910. Έχει ιστορικό ενδιαφέρον για τις μνήμες των κατοίκων λόγω της σύνδεσής του με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο Μνημείο από το Υπ. Πολιτισμού.
Ι. Ν. Παναγιάς Αρχοντικής
Στο μέσον της νότιας πλαγιάς του λόφου που βρίσκεται το Κάστρο, έχει κτισθεί κατά το 18 αιώνα. Αποτελεί το δεύτερο μετά το Κάστρο σε αρχαιολογική σημασία μνημείο. Οφείλει το όνομά της στους προύχοντες και άρχοντες της Λαμίας που εκκλησιάζονταν αποκλειστικά εκεί στο παρελθόν. Έχει χτισθεί πάνω σε παλιότερη εκκλησία που κάηκε. Ανοικοδομήθηκε το 1760 και φιλοτεχνήθηκε το 1762.
Φυσικές Τοποθεσίες
Λόφος Αγ. Λουκά
Καταπράσινος λόφος της Λαμίας με το ομώνυμο εκκλησάκι και το υπέροχο δασύλλιο. Εδώ ο επισκέπτης πέρα από το ευχάριστο περίπατο, μπορεί να απολαύσει φαγητό, καφέ ή ποτό στο τουριστικό δημοτικό Περίπτερο με μαγευτική θέα της Οίτης, της Κοιλάδας του Σπερχειού και του Μαλιακού Κόλπου.
Λόφος Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ
Καταπράσινος λόφος στη καρδιά της πόλης της Λαμίας.
Πλατάνια Δ. Δ. Δίβρης
Μαγευτική καταπράσινη τοποθεσία στο χωριό της Δίβρης.
Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι Έλληνες, πρωτοστατούντων των Αθηναίων, εξεγέρθηκαν κατά των Μακεδονικών φρουρών ζητώντας την ανεξαρτησία τους. Στις αθηναϊκές πρεσβείες που στάλθηκαν στην σημερινή περιοχή της Φθιώτιδας, απάντησαν πρόθυμα οι Οιταοί (πλην Ηρακλειωτών), οι Αχαιοί της Φθιώτιδας (πλην Θηβαίων - του σημερινού νομού Μαγνησίας), οι Μαλιείς (πλην Λαμιέων), οι Λοκροί, οι Αινιάνες. Ο διάδοχος του Αλεξάνδρου στη Μακεδονία, Αντίπατρος, πέρασε στη Θεσσαλία, με 13.000 πεζούς και 600 ιππείς. Ύστερα από ήττα του σε μάχη που, πιθανόν, δόθηκε στην Ηράκλεια του Σπερχειού, κλείστηκε στην φιλική του Λαμία που έδωσε, έτσι, το όνομά της στον πόλεμο (Λαμιακός Πόλεμος 323-322 π.Χ.). Οι Αθηναίοι τον πολιόρκησαν εκεί μέχρι τον θάνατό του στρατηγού τους Λεωσθένη και την άφιξη, στην Θεσσαλία, Μακεδονικού στρατού 21.000 ανδρών.
Το 302 π.Χ., ο Δημήτριος Πολιορκητής θα την ελευθερώσει από την μακεδονική ηγεμονία και θα τιμηθεί από την πόλη με την κοπή νομισμάτων. Και μέχρι να υποταχθεί στους Ρωμαίους η πόλη θα δεχθεί την Θεσσαλική επίδραση και θα γίνει μέλος της Αιτωλικής Συμπολιτείας.
Ο επόμενος αιώνας είναι εποχή μεγάλης ακμής για την πόλη, πράγμα που καταδεικνύεται από τα νομίσματά της. Όμως το 190 π.Χ., μετά από μακρά πολιορκία, κυριεύεται από τους Ρωμαίους, οι οποίοι την κατέστρεψαν. Με την διοικητική μεταρρύθμιση του Αυγούστου, η Λαμία ενώθηκε, το 27 π.Χ., μετά την Θεσσαλία και η νέα χώρα ονομάστηκε Φθιώτις.
Τον όγδοο αιώνα, η πόλη αναφέρεται ως έδρα επισκόπου και το 869 μ.Χ. αναφέρεται με το νέο όνομα Ζητούνιον. Κοντά στη Λαμία έγινε η περίφημη μάχη του Σπερχειού (995 μ.Χ.), κατά την οποία ο Βυζαντινός στρατός υπό τον Νικηφόρο Ουρανό, κατέστρεψε τους Βουλγάρους του Σαμουήλ εξανεμίζοντας τις βλέψεις του στην Ελλάδα.
Με την τέταρτη Σταυροφορία (1204) και την Φραγκική κατάκτηση της Ελλάδας, το Ζητούνι υπάγεται στο βασίλειο της Θεσσαλονίκης και δίνεται ως το τιμάριο στο θρησκευτικό τάγμα των ιπποτών του Ναού της Ιερουσαλήμ. Το όνομα της πόλης εκγαλλίζεται σε Giton και, με την διάλυση του τάγματος, υπάγεται στο Δουκάτο των Αθηνών για να καταλυθεί, στην συνέχεια, από τους Καταλανούς που την κρατούν μέχρι το τέλος σχεδόν, του 14ου αιώνα. Το ισπανικό της όνομα είναι EL Cito και θα ξαναπεράσει στην Βυζαντινή κυριαρχία πριν καταλυθεί από τους Τούρκους και ονομαστεί από αυτούς Ιζντίν.
Την Άνοιξη του 1458 πέρασε από το Ζητούνι, με προορισμό την Πελοπόννησο, ο Σουλτάνος ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής, ενώ από τους περιηγητές που επισκέφτηκαν την πόλη, ονομαστός είναι ο Εβλιά Τσελεμπί. Στη διάρκεια του Τουρκοενετικού πολέμου (1690-1718) οι κάτοικοι του Ζητουνίου και της περιοχής γνώρισαν πολλές ταλαιπωρίες.
Στη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 η πόλη ήταν κέντρο πολλών πολεμικών επιχειρήσεων και εδώ γνώρισε μαρτυρικό θάνατο ο ήρωας της Αλαμάνας, Αθανάσιος Διάκος.
Μετά το τέλος του πολέμου και έπειτα από διπλωματικό αγώνα, η πόλη επιδικάστηκε στους Έλληνες και οι Τούρκοι εγκατέλειψαν το Ζητούνι στις 28 Μαρτίου 1833, αφήνοντας σε αυτήν μόνο 24 ελληνικές οικογένειες. Για 50 χρόνια η Λαμία, που στα 1836 ξαναπήρε την παλιά της ονομασία, θα είναι μια ακριτική πόλη.
Στα 1866 ιδρύεται το Γυμνάσιο και την επόμενη χρονιά το Τουρκικό Προξενείο. Η πόλη αποκτά τελωνείο, νοσοκομείο και γίνεται ένα διοικητικό και πνευματικό ελληνικό ακριτικό κέντρο, στο οποίο φτάνουν Έλληνες από τις υπόδουλες περιοχές για να φοιτήσουν στο γυμνάσιο ή για να γλιτώσουν τις διώξεις των Τούρκων.
Ιδρύονται τυπογραφεία και τυπώνονται τα πρώτα βιβλία (1837), και εκδίδονται εφημερίδες (1856). Η εδώ εγκατάσταση πολλών αγωνιστών του 1821 δημιούργησε μια αντιοθωνική εστία με αποκορύφωμα το 1862, όταν με την έξωση του Όθωνα, στη Λαμία καταργήθηκε το κράτος και διοικούσε την πόλη Επαναστατική Επιτροπή.
Στα 1856 ιδρύεται το φθινοπωρινό παζάρι της πόλης και στα 1860 το πρώτο πιστωτικό ίδρυμα. Το εμπόριο γνωρίζει άνθηση και η Λαμία είναι έδρα Επισκοπής, Νομαρχίας, Δημαρχίας.
Η προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα (1881) ήταν καθοριστική για τη Λαμία, αφού έπαψε, έτσι να είναι ακριτική πόλη αν και στον άτυχο πόλεμο του 1897 διέτρεξε άμεσο κίνδυνο να καταλυθεί από τους Τούρκους.
Το 1900 ιδρύεται η "Συνεταιριστική Τράπεζα Λαμίας", η πρώτη συνεταιριστική τράπεζα στον ελλαδικό χώρο και από το 1911 αποκτά εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος και ηλεκτροφωτίζεται. Ο εθνικός διχασμός δεν άφησε ανεπηρέαστη τη Λαμία: Στις 2 Φεβρουαρίου 1918, κατά την επιστράτευση του 2ου Συντάγματος Πεζικού Λαμίας εκδηλώθηκε στάση κατά της κυβέρνησης Βενιζέλου, η οποία κατεστάλη από Σύνταγμα Κρητών και οδήγησε στην εκτέλεση επτά πρωταιτίων.
Σήμερα η πόλη παρουσιάζει μια πληθυσμιακή έκρηξη αφού η Κατοχή και, κυρίως, Εμφύλιος Πόλεμος συνέβαλαν καθοριστικά στην ανάπτυξη της αστυφιλίας με όλες της τις επιπτώσεις. Για παράδειγμα, ο πληθυσμός της πόλης ήταν, το 1910 9.500 κάτοικοι. Ογδόντα χρόνια αργότερα έφτασε τους 45.000 κατοίκους.
Η Λαμία είναι μια πόλη γεμάτη από Ιστορία αλλά και όμορφες τοποθεσίες που θα γοητεύσουν τον επισκέπτη. Τα μνημεία οι Εκκλησιές κα οι Ιστορικές τοποθεσίες εξιστορούν την Ιστορία αυτής της πόλης, ενώ οι φυσικές της τοποθεσίες αναδεικνύουν μια όμορφη πόλη. Στη σελίδα αυτή αναφέρονται τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης μας τα οποία κάθε επισκέπτης πρέπει να δει.
Ιστορικές Τοποθεσίες
Κάστρο Λαμίας (Ακρολαμία)
Μεσαιωνικό. Δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της πόλης σ’ ένα βραχώδη λόφο, με πανοραμική θέα στη γραφική κοιλάδα του Σπερχειού, τις κορυφές της Οίτης, του Καλλιδρόμου, της μυθικής Όθρυος, του Παρνασσού, της Γκιώνας και του Μαλιακού Κόλπου. Στη καλοδιατηρημένη τειχοποιία του είναι αποτυπωμένη η ιστορική συνέχεια από τον 5ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μέσα στο χώρο του Κάστρου εδρεύει το Αρχαιολογικό Μουσείο της Λαμίας, η ΙΔ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων και Συνεδριακό Κέντρο.
Αλαμάνα
Εδώ είναι ο τόπος όπου ο Αθανάσιος Διάκος με τα παλικάρια του έπεσαν ηρωικά στις τουρκικές ορδές του Ομέρ Βρυώνη, στις 22 Απριλίου 1822 στη γέφυρα που φέρει το όνομά του. Την επόμενη μέρα ο Αθανάσιος Διάκος τραυματισμένος θα μεταφερθεί στη Λαμία όπου θα βρει μαρτυρικό θάνατο. Επί της Εθνικής Οδού υπάρχει και το μνημείο του Διάκου προς τιμήν της μάχης της Αλαμάνας.
Θερμοπύλες
Εδώ το 480 π.χ. ο Σπαρτιάτης Βασιλιάς Λεωνίδας με τους 300 στρατιώτες μαζί με 700 Θεσπιείς και 80 Μηκυναίους απέκρουσε τον Πέρση Βασιλιά Ξέρξη κατά την εκστρατεία του στην Ελλάδα, πέφτοντας ηρωικά και κατέστησε τον τόπο αυτό Παγκόσμιο Προσκύνημα. Ο ανδριάντας του Λεωνίδα και το μνημείο των πεσόντων Θεσπιέων θυμίζουν την Τιτάνια εκείνη μάχη.
Αρχαία Ανθήλη
Βρισκόταν κοντά στην περιοχή των Θερμοπυλών και αποτελούσε την έδρα της πρώτης μορφής ένωσης των αρχαίων ελληνικών Λαών, την Αμφικτιονία. Η αρχαιότατη εκείνη Αμφικτιονία, υπήρξε η θρησκευτική οργάνωση που αναπτύχθηκε γύρω από το ιερό της Πυλαίας Δήμητρος Αμφικτιονίδος, μετά από συγχώνευση τριών μικρότερων ενώσεων, των Τεμπών, της Ανθήλης και των Δελφών. Ήταν η πρώτη φορά που γειτονικοί, ανεξάρτητοι λαοί, ανήκαν σ' ένα ευρύτερο σύνολο. Μέσα σ' αυτό όλοι είχαν τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια δικαιώματα, οι νόμοι ήταν κοινοί και το ίδιο και οι στόχοι. Το σύνολο λοιπόν διέπει μία νομοτέλεια, που καλλιέργησε την κοινή συνείδηση, για να γίνει η Πυλαία ή η Πυλαϊκή Αμφικτιονία, μία ισχυρή πολιτική ομοσπονδία, που συνδέεται με το μύθο της αρχής των Ελλήνων. Ο μύθος θέλει ιδρυτή της πρώτης Αμφικτιονίας, της Πυλαίας, τον Αμφικτύωνα, το γιο του Δευκαλίωνα και της Πυρράς, του μυθικού ζεύγους που επέζησε στον κατακλυσμό που έστειλε ο Δίας για να αφανίσει το υβριστικό γένος των ανθρώπων.
Μνημεία
'Αγαλμα 'Αρη Βελουχιώτη
Στις 18 Οκτωβρίου 1944, ο 'Άρης Βελουχιώτης μπαίνει θριαμβευτικά στη πόλη στην οποία γεννήθηκε την πόλη της Λαμίας και γίνετε δεκτός με ενθουσιασμό και παλλαϊκή συμμετοχή. Ήταν το επισφράγισμα της προσφοράς του Αρχηγού του ΕΛ.Α.Σ. και των συναγωνιστών του, στη μάχη ενάντια στον Γερμανικό Φασισμό. Το άγαλμα του βρίσκετε στη Πλατεία Λαού.
'Αγαλμα Αθανασίου Διάκου
Στις 23 Απριλίου 1821 η γη της Λαμίας ποτίστηκε από το αίμα του ήρωα της Επανάστασης Αθανασίου Διάκου που έπεσε στα χέρια των Τούρκων μετά την μάχη της Αλαμάνας τον οποίο και εκτέλεσαν με μαρτυρικό θάνατο. Μεγάλης ιστορικής και Εθνικής αξίας είναι ο ανδριάντας του Αθανασίου Διάκου πού στήθηκε στην πλατεία Διάκου το έτος 1903 και είναι έργο του καλλιτέχνη Γιάννη Καρακατσάνη.
Κενοτάφιο Αθανασίου Διάκου
'Αλλη μία θέση μνήμης του μεγάλου ήρωα του Αγώνα. Επί της οδού Καλύβα Μπακογιάννη της πόλεως της Λαμίας μεταξύ της πλατείας Λαού και της οδού Ροζάκη Αγγελή αριστερά καθώς κατευθύνεται κανείς προς την οδό Ροζάκη ευρίσκεται εντός μικρού οικοπεδικού χώρου το ηρώο - κενοτάφιο του ήρωα της Αλαμάνας Αθανασίου Διάκου στο σημείο ακριβώς όπου έγινε το μαρτύριό του. Το 1886 με πρόταση του Ταγματάρχου Ρούβαλη και αργότερα (1889) με ενέργειες του Δημάρχου Λαμιέων Σκληβανιώτου κατασκευάστηκε το κενοτάφιο αυτό σε ανάμνηση της τραγικής θυσίας του Αθανασίου Διάκου. Είναι ένας Γολγοθάς, δηλαδή συσσώρευση μεγάλων λίθων πού έχει στην κορυφή του μαρμάρινο Σταυρό τον οποίο περιβάλλουν φύλλα δάφνης. Στην πρόσοψη του Γολγοθά υπάρχει η επιγραφή:
«Ούτος ο τόπος ένθα τήν 23ην Απριλίου 1821 υπό των Τούρκων ανασκολοπισθείς εμαρτύρησευπέρ Πίστεως και Ελευθερίας ο Αθανάσιος Διάκος.»
Σε άλλη πλάκα πού τοποθετήθηκε το 1930 με την συμπλήρωση 100 χρόνων ελεύθερης Λαμίας, ο ποιητής Κωστής Παλαμάς έγραψε τούς ακόλουθους στίχους:
«Και των ηρώων καύχημα στην δόξα του ΚυρίουΘανάση Διάκο σ΄ έφερεν ο δαρμός του μαρτυρίου,και ενώ σου σπάραζε κακή φωτιά το τίμιο σώματραγούδι αγγελικό φιλί σου μύρωνε το στόμα.»
Πίσω ακριβώς από το μνημείο επί υψηλού τοίχου εντός κόγχης υπάρχει η προτομή του Αθανασίου Διάκου. Επίσης η είσοδος είναι μαρμάρινη με δύο πυρσούς σε κάθε κολώνα λεπτής τέχνης.
Μνημείο Καμηλόβρυσης
Στο δρόμο προς Δομοκό βρίσκετε το μνημείο της Καμηλόβρυσης. Στο σημείο αυτό το 1897 σταμάτησαν την προέλασή τους οι Τούρκοι στον ατυχή Ελληνοτουρκικό πόλεμο.
Μνημείο 'Αγνωστου Στρατιώτη
Ο Εύζωνας που βρίσκετε στη πλατεία Πάρκου στο Κέντρο της πόλης μνημείο στον 'Αγνωστο Στρατιώτη του Βαλκανικού Πολέμου.
Μνημείο Εθνικής Αντίστασης
Μνημείο αφιερωμένο στην εθνική αντίσταση και τον 'Αρη Βελουχιώτη και την είσοδό του στην πόλη της Λαμίας. Βρίσκετε απέναντι από το στρατόπεδο του ΚΕΥΠ.
Ιεροί Ναοί - Μονές
Ι. Μ. Αντίνιτσας
Χτισμένη στη πλαγιά της Όθρυος καταστράφηκε το 1944 από τις κατοχικές δυνάμεις για να ανοικοδομηθεί αρκετά χρόνια αργότερα. Ήταν αθωνικού τύπου τετρακιόνιος σταυροειδής με τρούλο. Σύμφωνα με τους μελετητές το καθολικό του ήταν σπάνιας ομορφιάς. Διασώθηκε η εικόνα της Παναγίας που θεωρείτε θαυματουργή. Κατά την επανάσταση του ’21 η μονή έλαβε ενεργό μέρος και αποτέλεσε κέντρο αντίστασης και ορμητήριο των αγωνιστών.
Ι. Ν. Παναγίας Δέσποινας
Μεταγενέστερη Τρίκλιτος Βασιλική που χτίστηκε πάνω σε αρχαιότερη εκκλησία. Η άποψη αυτή στηρίζεται στην ύπαρξη αρχιτεκτονικών λειψάνων κορινθιακού κυανόκρανου και βυζαντινού θωρακίου που βρίσκονται σήμερα στη νοτιοανατολική αυλή της. Με αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο τέμπλο. Από βυζαντινή επιγραφή που σώζεται πληροφορούμαστε ότι φιλοτεχνήθηκε το 18 αιώνα.
Ι. Ν. Ευαγγελισμού
Ο Μητροπολιτικός Ναός της Φθιώτιδας που βρίσκετε στη καρδιά της πόλης της Λαμίας. Ιστορικό Εκκλησιαστικό Μνημείο όχι τόσο από πλευράς αρχαιότητας αλλά από πλευράς ιστορικής παρουσίας και διαφυλάξεως κειμηλίων πού έχουν σχέση με ολόκληρη τη Μητρόπολη Φθιώτιδος δύναται να χαρακτηρισθεί ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Λαμίας. Ο Ναός αυτός είναι το κέντρο και η καρδιά της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος και έζησε όλα τα μεγάλα Εκκλησιαστικά, κοινωνικά, πολιτικά, πνευματικά και εθνικά γεγονότα της περιοχής. Είναι τρίκλιτη Βασιλική με τρούλο με νεοκλασικά στοιχεία, με καλλιμάρμαρο νάρθηκα και κωδωνοστάσια πού θεμελιώθηκε το 1861 από τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος Καλλίνικο Καστόρχη (1852 - 1877) και εγκαινιάσθηκε το 1915 από τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος Ιάκωβο Παπαϊωάννου (1914 - 1932). Στη συλλογή του και στα Αρχεία του υπάρχουν πολλές εικόνες του 19ου μ.Χ. αιώνα και ενδιαφέροντα βιβλία τα οποία αναφέρονται στη ζωή της πόλεως της Λαμίας και στα κοινωνικά της γεγονότα. Το έτος 1985 μετά την καταστροφή πού υπέστη από τούς σεισμούς του 1981 ανακαινίσθηκε και σήμερα αποτελεί το κόσμημα της πόλης της Λαμίας. Εσωτερικά κοσμείται από ωραία μωσαϊκά του δαπέδου και δύο των προσκυνηταρίων Χριστού και Παναγίας έργα Θεοδώρου Μώρη. Το τέμπλο, ο Αρχιερατικός θρόνος, το Σύνθρονο, το παγκάρι, τα προσκυνητάρια, τα αναλόγια, τα στασίδια είναι όλα ξυλόγλυπτα, εκτός του άμβωνος πού είναι από μάρμαρο και διατηρήθηκε για λόγους ιστορικούς, αφού σ’ αυτόν κήρυξε πλειστάκις ο τότε Ιεροκήρυκας της Φθιώτιδος Μητροπολίτης άγιος Νεκτάριος Κεφαλάς (1893). Οι ιερές εικόνες της Αγίας Παρασκευής επί του προσκυνηταρίου και του Ευαγγελισμού είναι πολύ παλιές προερχόμενες από άλλο ναό της περιοχής. Ο ναός είναι κατάγραφος και ιστορήθηκε από τον αγιογράφο Νικόλαο Ρίζο.
Ι. Ν. Αγ. Λουκά
Μέσα στο καταπράσινο δασύλλιο υπάρχει το εκκλησάκι του Αγ. Λουκά, πολιούχου της πόλης της Λαμίας. Μικρός ναός σταυροειδής χωρίς τρούλο που χτίστηκε ως ξωκλήσι το 1910. Έχει ιστορικό ενδιαφέρον για τις μνήμες των κατοίκων λόγω της σύνδεσής του με σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο Μνημείο από το Υπ. Πολιτισμού.
Ι. Ν. Παναγιάς Αρχοντικής
Στο μέσον της νότιας πλαγιάς του λόφου που βρίσκεται το Κάστρο, έχει κτισθεί κατά το 18 αιώνα. Αποτελεί το δεύτερο μετά το Κάστρο σε αρχαιολογική σημασία μνημείο. Οφείλει το όνομά της στους προύχοντες και άρχοντες της Λαμίας που εκκλησιάζονταν αποκλειστικά εκεί στο παρελθόν. Έχει χτισθεί πάνω σε παλιότερη εκκλησία που κάηκε. Ανοικοδομήθηκε το 1760 και φιλοτεχνήθηκε το 1762.
Φυσικές Τοποθεσίες
Λόφος Αγ. Λουκά
Καταπράσινος λόφος της Λαμίας με το ομώνυμο εκκλησάκι και το υπέροχο δασύλλιο. Εδώ ο επισκέπτης πέρα από το ευχάριστο περίπατο, μπορεί να απολαύσει φαγητό, καφέ ή ποτό στο τουριστικό δημοτικό Περίπτερο με μαγευτική θέα της Οίτης, της Κοιλάδας του Σπερχειού και του Μαλιακού Κόλπου.
Λόφος Μιχαήλ, Γαβριήλ και Ραφαήλ
Καταπράσινος λόφος στη καρδιά της πόλης της Λαμίας.
Πλατάνια Δ. Δ. Δίβρης
Μαγευτική καταπράσινη τοποθεσία στο χωριό της Δίβρης.
Νίκος Τσακίρης, Γ' Γυμνασίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Αφήστε μας το σχόλιό σας για αυτή την ανάρτηση